Muhteva Analizi

Bir ya da daha fazla bir dizi metin içindeki kelimelerin varlığını kullanım sıklığını ve aralarındaki ilişkileri belirlemek için kullanılan bir metottur. Bu metot sayesinde belirledikleri kelimeler kavramlar veya ibarelerin metin içindeki varlığını sayıya dökebilir. Anlamlarını ve aralarındaki ilişkileri tahlil edebilir. Bu metot sayesinde metnin vermek istediği mesaj, yazarı hatta metnin vermek istediği mesajı ve hatta metnin yazıldığı dönemi dahi bilmek mümkündür. Kavram analizi belirli aşamalardan geçerek yapılır. Öncelikle araştırma sorusunu belirlemek ve analize tabi olan örnek metin veya metinleri seçerek başlanabilir. Daha sonra yapılacak olan analizin düzeyini belirlemek gerekir. Sonrasında kavramlar arasında nasıl yapılacağına karar verilmelidir. Son olarak da metni kodlama ve sonuçları tahlil edilerek kavram analizi edilebilir. Kavram analizi yapılırken araştırma sorusunu belirlemek gerekmektedir. Bu soru araştırmanın nereye ve ne için yapılacağını gösterir. Araştırma sorusunu belirledikten sonra araştırmacı sorusunun cevabını bulacağı metne yönelmelidir. Metinlerin analizi bilgisayar aracılığıyla yapıldığı için büyüklükleri sıkıntı olmamaktadır. Yüzlerce sayfa kitaplar, metinler ve tarihsel belgeler bilgisayara yüklendiğinde sıkıntı olmamaktadır. Tesadüfi örnekleme, düzenli örnekleme, kategorileşmiş örnekleme gibi örnekleme teknikleriyle işlenecek verinin yükünü azaltmak mümkündür. Metin seçiminden sonra araştırmacı metni kategorilere ayırmalıdır. Daha sonra kodlanacak verilerin sayısına karar vermelidir. Anahtar kelime bağlamı, kelime kullanım sıklığı, varlık-yokluk belirlenmesi ve sonuçların tahlil edilmesi gibi kurallarla kavramların bağlamlarını, sıklıklarını veya varlık-yokluklarının mı belirleneceğine karar vermelidir. Muhteva analizi, yaygın olarak 1960lı yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Bu tarihten sonra bilgisayarın her alanda yaygınlaşmasıyla muhteva analizi bu alanda kullanılmaya başlanmıştır.