Karşılaştırmalı Tarih

Karşılaştırmalı tarih, modernleşme, devrim, milliyetçilik gibi kavramları birden çok örneklerle zaman mekan kavramlarına göre karşılaştırmasıdır. Karşılaştırmalı tarih, Aristo ve Vico gibi antik çağlardan beri kullanılan bir alandır. Karşılaştırmalı tarih dalını aslında en çok kullananlar sosyologlardır. Sosyologlar, bu yöntemle sosyolojiyi tarihleştirmek istemişlerdir. Karşılaştırmalı tarih yöntemiyle tarihçiler sosyologlarla işbirliği yapmaktadır. Karşılaştırmalı tarih, zaman ve mekân açısından iki farklı örneği ele alarak ve aynı etkilere maruz kalan hatta ortak kökenlere sahip olanları karşılaştırmak üzere iki farklı yöntemle yapılır. Karşılaştırmalı tarih, büyük toplumsal olaylara ve geniş süreçlere odaklanır. Örnekler açık bir şekilde ortaya konmalı ve doğru şekilde yapılmalıdır. Tarihsel bir kronoloji içerisinde temellendirmelidir. Karşılaştırılacak örnekler için belli ölçütler belirlenmelidir. Karşılaştırmalı tarih yönteminin düzenleme ve açıklama gibi başlıca iki amacı vardır. Bu alanda doğru örnekler seçilmesi oldukça önemlidir. Karşılaştırmalı tarih yapılırken, benzer olgu ya da kurumlarını aynı nedenlerle açıklamaya gidilmelidir. Karşılaştırmalı tarih yapılırken yabancı dil sorunu ortaya çıkmaktadır. Bunu çözmek için en azından İngilizce bilinmelidir. Bu alanda çalışma yaparken arşiv belgesine veya birincil kaynaklara ihtiyaç yoktur. Bir olguyu araştırırken gözden kaçan şeyler karşılaştırmalı tarih yoluyla görebilirsiniz. İbn-i Haldun, Arnold Toynbee, Philip Aries gibi isimlerin bu alanda en iyi örnekleri mevcuttur. Karşılaştırmalı tarih yöntemi sosyologlar arasında birbirleri arasında haberdar olmasını sağlar. Bu yüzden sosyologlar için önemlidir. Bu yöntemle çok değişik konularda tarih yazımına gidilebilir. Karşılaştırmalı tarih, siyasi tarihten toplumsal tarihe yönelmemizi sağlar. Olgulara daha objektif bakmamızı sağlar. Bu yüzden tarih bilimi için karşılaştırmalı tarih oldukça önemlidir.